داس یا کلید؛ کدام یک سهم سفرهای استانی از دولت روحانی خواهد شد

ه گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس شاید نکته‌ای که حسن روحانی یازدهمین رئیس‌جمهور اسلامی ایران در نشست‌های خبری خود و سخنرانی‌ها در خصوص رای‌دهندگان به وی بارها تکرار کرده است این نکته باشد که حتی در روستاها و دورترین نقاط کشور نیز توانست اقبال بسیار خوبی داشته باشد و سازمان رای وی تنها محدود به شهرهای بزرگ، طبقات متوسط و یا آنچه برخی تحلیلگران سیاسی می‌نامند قشر خاکستری رای‌دهندگان نبوده است.

با این حال با گذشت نزدیک به سه ماه از آغاز کار رسمی حسن روحانی رئیس‌جمهور اسلامی ایران این اقشار که بنا بر اعتراف وی نقش مهمی در پیروزی وی داشته‌اند سهمی از وقت آقای رئیس‌جمهور نداشتند.

این در حالی است که برخی از استانداران و همچنین ائمه جمعه در موقعیت‌های گوناگون این نکته را به روحانی گوشزد کرده‌اند که مردم استان‌ها در انتظار سفر وی و رسیدگی به برخی امور بر زمین مانده از دولت گذشته هستند.

*مدیریت غیر متمرکز از رجایی تا احمدی نژاد

مدیریت غیرمتمرکز و سرکشی به استانها و همچنین روستاها از سوی عالی‌ترین مقام اجرایی کشور سابقه‌ای به اندازه انقلاب اسلامی دارد ولی شاید بتوان شهید رجایی را بنیانگذار اصلی این امر عنوان کرد که در دوران ریاست جمهوری 40 روزه خود برای اولین بار بحث سفرهای استانی هیئت دولت را مطرح کرد.

بعدها در دوران ریاست جمهوری مقام معظم رهبری، هاشمی رفسنجانی و سید‌محمد خاتمی این مسئله با شدت و ضعف دنبال شد و روسای جمهور به طور معمول در دوران ریاست جمهوری چهار ساله خود یک بار به تمام استان‌های کشور سرکشی کرده بودند.

البته این سرکشی تنها محدود به مراکز استانها و همچنین شهرهای مهم استانها می‌شد و روستاها به صورت اتفاقی در لیست این سرکشی‌ها قرار می‌گرفتند اما دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد یک تغییر رویکرد اساسی در این مسئله محسوب می‌شد که شاید شیوه جدیدی در مدیریت کشوری البته با تمام نقاط ضعف و قوت خود محسوب می‌شد.

*چهار دور سفر به سرتاسر ایران

سفرهای استانی جزو شعارهای انتخاباتی محمود احمدی‌نژاد در سال 84 و در کوران انتخابات ریاست جمهوری محسوب می‌شد به گونه‌ای که وی این شیوه جدید را با عنوان سبکی جدید در خصوص مدیریت کشور عنوان می‌کرد.

اولین سفر احمدی‌نژاد در دوران ریاست جمهوری وی به غیر از حضور در حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) برای برگزاری اولین جلسه هیئت دولت، حضور در مراسم آغاز سال تحصیلی در شهرستان زلزله‌زده بم در اول مهر 1384 که آن زمان دوران نوسازی خود را می‌گذراند، بود.

البته پیش سفر به بم، رئیس جمهور برای شرکت در اجلاس شصتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد عازم نیویورک شد.

غیر از این 2 سفر، اولین سفر استانی رسمی هیئت دولت به استان خراسان جنوبی در 18 آبان سال 1384 به عنوان یکی از مناطق محروم کشور انجام شد که به مدت سه روز به طول انجامید.

احمدی‌نژاد در طول ریاست جمهوری خود نزدیک به چهار بار به تمام استانهای ایران سرکشی کرد که البته دور چهارم آن به دلیل پایان یافتن دوران ریاست جمهوری وی ناقص ماند و به اتمام نرسید.

*از تمرکز زدایی تا هزینه های بالا

این سفرهای استانی از همان زمان منتقدان و البته طرفداران خاص خود را داشت که هر کدام از آنها در جای خود قابل بررسی است. گسترش مدیریت کشور از مرکز به روستاها، توجه به مناطق محروم، گره‌گشایی از پروژه‌های عمده عمرانی دولت و همچنین توجه به حضور مدیران ارشد در مناطق محروم از جمله ویژگی‌های این سفرها محسوب می‌شد.

در کنار این هزینه‌های بالا برای سفر هیئت دولت به استان و حضور رئیس‌جمهور در روستاها و شهرستان‌های گوناگون، بالا بردن بوروکراسی‌های اداری برای اجرای پروژه‌های جامع و همچنین عوام‌گرایی از جمله انتقاداتی بود که به این سفرها وارد می‌شد.

البته برخی استفاده‌های ابزاری از سفرهای استانی در پایان دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد سبب شد تا تمام محاسن این سفرها پوشیده شود و انتقادات نسبت به ادامه آنها بالا بگیرد.

*کاندیداها چه گفتند

در دوران رقابت‌های انتخاباتی هرکدام از نامزدها به گونه‌ای در مقابل سفرهای استانی و یا به طور کلی سفر به مناطق محروم و استان‌ها برای جلوگیری از تمرکز‌گرایی در مدیریت دولتی موضع‌گیری کردند.

این موضع‌گیری‌ها طیف‌های گوناگونی از ضرورت ساماندهی آنها و تغییر روش عملکرد تا تسری سفرهای استانی به وزارتخانه‌ها را شامل می‌شد اما هیچکدام از کاندیداهای یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ضرورت سرکشی دولت را به مناطق محروم منکر نشدند.

در این بین حسن روحانی در موضع‌گیری‌های گوناگون انتخاباتی خود بر این نکته تاکید می‌کرد که خواهان ادامه یافتن سفرهای دولت به مناطق محروم است اما باید تغییراتی در شیوه و عملکرد این سفرها اتخاذ شود تا معایب آنها پوشیده شود.

البته روحانی در دوران انتخابات ریاست جمهوری خود به ندرت درباره این مسئله صحبت کرده است و منسوبین به دولت نیز چندین بار به صورت کلی در این باره موضع‌گیری کرده‌اند. در آخرین موضع‌گیری نیز محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با یک پایگاه خبری با اشاره به این نکته که سفرهای استانی همچنان ادامه خواهد یافت از ادامه یافتن سفرهای استانی با تغییر در شیوه و ساختار آنها خبر داد.

لازم به ذکر است که معاونت اجرایی نهاد ریاست جمهوری در دولت پیشین وظیفه ساماندهی این سفرها را برعهده داشت.

*فقط دو سفر ضروری خارجی روحانی در 80 روز ریاست جمهوری روحانی

روحانی تاکنون 2 سفر خارجی به دو کشور داشته است یکی از این سفرها برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در آمریکا و دیگری برای حضور در اجلاس سران کشورهای عضو شانگهای قرقیزستان بوده است.

در این میان گمانه‌زنی‌های مختلفی برای اولین مقصد سفر داخلی روحانی مطرح شده است اما هیچ کدام تاکنون عملی نشده و این در حالی است که حدود سه ماه از آغاز دوران ریاست جمهوری وی گذشته است.

شاید در این میان دلایل مختلفی در این باره وجود داشته باشد که این سفرها را به تاخیر انداخته است اما انتظارات گوناگونی در این باره وجود دارد که ضرورت انجام هرچه سریعتر آنها را اجتناب‌ناپذیر می‌کند.

*اولین مقصد سفر احتمالی رییس جمهور

در این میان برخی شنیده‌ها نیز از انجام اولین سفر استانی رئیس‌جمهور حکایت می‌کند و به نظر می‌رسد ایلام اولین مقصد روحانی برای حضور در مراکز استان‌ها باشد.

این سفر که گفته می‌شود در اواخر آبان‌ماه صورت خواهد گرفت شاید به نوعی زنده‌کننده خاطره سفرهای استانی احمدی‌نژاد باشد اما اینکه ساختار و نوع این سفرها چگونه خواهد بود و آیا روحانی نیز به مراکز استانها سفر خواهد کرد یا نه نکته‌ای است که باید به انتظار آن نشست.