هدف “اوباما” از نگارش نامه برای “روحانی” چیست؟

یک منبع آگاه در تهران، ضمن تایید ارسال نامه از سوی اوباما برای آقای روحانی گفته این نامه چند محور اصلی داشته است:

1- نخست اینکه امریکا بر شنیده شدن صدای ملت ایران در انتخابات 24 خرداد تاکید کرده است.

2- در گام دوم دولت امریکا گفته است چنانچه با دیپلماسی جدی از سوی ایران مواجه شود آماده کاهش تحریم ها خواهد بود.

3- محور سوم این بوده است که دولت امریکا گفته لحن مثبت مقام های ایرانی اگرچه مهم است ولی کافی نیست و ایران باید برای نشان دادن تغییر، گام های عملی برای اعاده اعتماد جامعه جهانی به برنامه هسته ای خود بردارد.

4- همچنین در این نامه بر آمادگی امریکا برای انجام مذاکرات مستقیم با ایران تاکید شده است.

منابع آگاه در تهران می گویند پاسخ این نامه آماده و برای واشینگتن ارسال شده است. ضمن آنکه محمد جواد ظریف وزیر خارجه دولت روحانی نگارش این نامه را تلویحا تایید کرده است.

دکتر علی بیگدلی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل بین الملل گفت: «اوباما به دلیل آنکه طینت صلح طلبانه دارد و به همین اعتبار نیز برنده جایزه صلح نوبل شد خیلی علاقه مند نیست با ایران (با توجه به انتخابات اخیر و تغییر دولت که با رضایت عمومی همراه بوده) سر جنگ داشته باشد.»

وی ادامه داد: «با توجه به رفتار و کلمات دولت جدید که پیامی آشتی جویانه به همراه دارد اوباما نیز مایل است مشکلات فی مابین از طریق دیپلماسی حل شود.»

بیگدلی درباره علت نگارش این نامه از سوی اوباما برای آقای روحانی در برهه کنونی گفت: «در شرایط فعلی که آمریکا خود را برای حمله به سوریه آماده می کند شاید اوباما با نگارش این نامه به نوعی خواسته ایران را از فضای انتقام جویانه علیه آمریکا که ممکن است در صورت حمله به سوریه از خود نشان دهد دور کند.»

وی ادامه داد: «نمونه بارز این سیاست در گذشته زمانی بود که آمریکا قصد حمله به عراق را داشت و آقای کالین پاول در نامه ای به دستگاه سیاست خارجی ایران درخواست کرد ایران در زمان حمله آمریکا به عراق مانع حمله حزب الله به اسرائیل شود.»

وی افزود: «لذا با توجه به صحبت های برخی مقامات نظامی ایران که عنوان کرده بودند آتش جنگ علیه سوریه به مرزهای این کشور محدود نمی شود، اوباما با نگارش این نامه قصد دارد ایران را موقتا آرام نگاه دارد تا دست به اقدامات تلافی جویانه علیه آمریکا نزند.»

بیگدلی درباره برخی مواضع تندروها در ایران درباره مذاکره با آمریکا گفت: «این مواضع و مخالفت ها خیلی ماخذ و منبع تصمیم گیری عمده نیستند.»

وی اظهار کرد: «یکی از مهم ترین پیام های حمله آمریکا به سوریه متوجه ایران است. ایران باید در این موضوع کاملا خویشتن داری کند و با یک دیپلماسی آرام از کنار این قضیه بگذرد.»

وی افزود: «یعنی ایران باید ضمن آنکه حمایت خود را از سوریه اعلام می کند، اما به هیچ وجه نباید دست به اقدامات نظامی یا هر اقدام تحریک آمیزی بزند که ممکن است برایش مشکل بوجود آورد.»

این استاد دانشگاه تصریح کرد: «جان کری نیز در سخنان خود عنوان کرده اقدام آمریکا علیه سوریه پیام های مختلفی از جمله برای ایران، حزب الله و کره شمالی دارد و اگر آمریکا این موضوع را رها کند به این معنا خواهد بود که چشم خود را بر روی پرونده هسته ای ایران، قدرتمند شدن حزب الله و نافرمانی های کره شمالی بسته است.»

وی خاطرنشان کرد: «لذا اگر اقدام نظامی آمریکا منجر به سقوط بشار اسد شود ایران حتما به سمت آشتی کنان با آمریکا خواهد رفت و یکی از دلایلی که اکنون ایران فشار می آورد تا آمریکا دست به اقدام نظامی علیه سوریه نزند (ضمن اینکه سوریه برای ما دوست استراتژیک است) جلوگیری از رخ داد همین شرایط است.»

بیگدلی با بیان اینکه اگر هدف آمریکا از اقدام نظامی علیه سوریه تنها تنبیه این کشور باشد نیازی به تعیین زمان 90 روزه نبود گفت: «ورود آمریکا به این جنگ ممکن است تعادل قدرت میان مخالفین سوری و دولت سوریه را بهم بزند و در نتیجه منجر به سقوط نظام اسد شود؛ مانند همان کاری که در لیبی صورت گرفت.»

وی افزود: «لذا ممکن است در ظاهر عنوان شود هدف از این حمله تنبیهی است چون اوباما در حال تبدیل موضوع سوریه به یک پدیده بین المللی است و ناچار است عنوان کند این حمله تنبیهی است؛ اما معلوم نیست وقتی وارد جنگ شدند منجر به سقوط اسد نشود.»